Một game đang trong quá trình phát triển nghĩa là gì?

Cần phải lộn xộn, không hoàn chỉnh thì mới gọi là Sáng tạo

Tản mạn này được đưa ra sau sự cố đau lòng rò rỉ hàng chục video gameplay của GTA 6. 

Xem thêm: Video gameplay của GTA 6 rò rỉ khiến fan đứng ngồi không yên

Việc rò rỉ bất ngờ dù ít hay nhiều về một trò chơi đang phát triển không chỉ tổn hại đến doanh thu tương lai của game mà còn ảnh hưởng lớn đến tinh thần làm việc của nhân viên trong nhóm, tước đi cơ hội để nó có thể ra mắt trong tình trạng tốt nhất với rất nhiều tính năng hoàn thiện cao. 

Làm sao bạn đánh giá đúng một trò chơi cho được, khi diện kiến nó trong tình trạng ngổn ngang thế này - hình screenshot Cook, Serve, Delicious! 3 đang phát triển

Đây mới chính là thứ chúng ta cần nhìn thấy để có được cảm nhận, nhận xét và trải nghiệm đúng đắn nhất

Đó là việc làm nói trắng ra có phần vô đạo đức vì nó đã vô tình cuốn trôi công sức của toàn bộ kế hoạch quảng bá marketing của một trò chơi lớn. Hé lộ cả những gì chưa hoàn thiện của game, dấy lên nhiều tâm lý tiêu cực nơi sự đón nhận của công chúng. 

Trên hết nó phô bày diện mạo của một trò chơi chưa hoàn thiện, vẫn còn đang trong quá trình phát triển, vốn luôn là điều nhà phát triển có chết cũng muốn giữ bí mật với người chơi cuối cùng.

Làm game là cả một quá trình bí mật

Làm game khó lắm phải đâu chuyện đùa. Nếu không khó thì thị trường game đâu có thể được mệnh danh là một ngành công nghiệp bùng nổ tới vậy. Từ lúc chớp nháy ý tưởng đầu tiên trong đầu cho tới khi lập ra nhóm phát triển lăn lộn vật vã với thời gian, lập trình và công nghệ để hiện thực ý đồ ban đầu đó. Đề rồi trịnh trọng ra mắt trong một sự kiện game nào đó như sân khấu E3 chẳng hạn, rồi chờ tút tát, phát triển hoàn thiện thêm để đến ngày phát hành lên kệ chính thức. Đó là cả một quá trình quá sức kỳ công. 
 

Những gì bóng bẩy mà chúng ta, người chơi game, thấy được, là mồ hôi công sức của biết bao nhiêu thứ trước đó. Nhưng mấy ai hiểu được từng bước trong quá trình đó đã thật sự diễn ra thế nào. Quy trình phát triển một trò chơi ví như làn sương mù của Silent Hill. Trước khi người chơi đưa ra hàng loạt câu hỏi kiểu chơi thế nào, có bao nhiêu nhân vật, có tính năng gì mới, game có bán chạy không, người làm game đã phải trải qua rất nhiều thứ khác để có được trái ngọt cuối cùng.

Tất nhiên, nếu theo dõi kỹ, vẫn có những thông tin chính thức được tiết lộ đâu đó, một cách chủ động từ nhà phát triển, nhà phát hành. Như chúng ta đã thấy qua GDC hàng năm từ những người khổng lồ như Nintendo và Insomniac, hay trong các tweet rải rác của nhiều hãng, của các thành viên cốt cán trong nhóm phát triển tựa game… Nhưng đó là do họ chủ động đưa ra với một ý đồ quảng bá, tiếp thị nào đó. Và nếu đi đúng hướng, các hành động này đa phần dẫn đến kết quả tốt cho sự xuất hiện của trò chơi sau này.

Phần hình ảnh của game đang phát triển có thể khá giống mà cũng có thể khác khi phát hành

Nhìn một cách khách quan, việc rò rỉ thông tin không mong muốn cũng có mặt lợi của nó chứ không phải không. Như việc lộ gameplay GTA 6 vừa rồi, nhà phát triển đã có động thái tích cực khi vịn vào đó để kêu gọi cộng đồng liên tục chia sẻ ý kiến đóng góp để đội ngũ có thể chỉnh sửa và hoàn thiện game tốt hơn nữa. Với lý do là nhiều cái đầu sẽ tốt hơn vài cái đầu. 

Nhưng có một sự thật không thể chối cãi là rất rất nhiều trong số người đã xem được các clip rò rỉ này đều lầm tưởng đây chính là những hình ảnh đầu tiên của một trò-chơi-hoàn-chỉnh. Thậm chí có người đã hỏi thẳng nhà phát triển là Tại sao làm ra một trò chơi mới mà lại có giao diện, âm thanh nhìn giống hông khác gì với lần ra mắt cách đây 2 năm. 

Nhìn vào mặt sáng, có thể hiểu là GTA 6 có thể đã là một game “đẹp từ rất sớm”. Nhưng gameplay thì sao, rõ ràng nhà phát triển dường như vẫn còn ấp ủ nhiều thứ để thay đổi cho nó, nhưng giờ lộ ra chỉ là một phần của tất cả, hoặc những thứ chưa toàn diện. Điều này rõ ràng đã gieo vào đầu công chúng cái nhìn không đúng về trò chơi.  

Quay trở lại chuyện phong cách nghệ thuật. Một số trò chơi đã làm được khâu này khá tốt, từ rất sớm khi đang còn trong các giai đoạn phát triển ban đầu. Điển hình như Wayward Strand mới phát hành tuần trước, được đánh giá lá có nghệ thuật hình ảnh và thiết kế nhân vật không khác mấy so với lần công bố cách đây vài năm. 

Xem thêm Wayward Strand và mùa hè trên bệnh viện bay

Lúc đó tuy hình ảnh đã khá ok, nhưng kịch bản thì mới đi được ⅔ chặng đường thôi, còn gameplay, tính năng thì nhà phát triển đã mất nhiều năm nữa để giúp trò chơi thật sự hoàn thiện, như bây giờ, khi ra mắt. Rõ ràng form dáng hình hài thì có rồi đó, nhưng để đủ nội dung, đủ chất thì phải cần nhiều thời gian hơn tùy trường hợp.
 

Điển hình một screenshot đầu tiên của Wayward Strand 

Không khác mấy so với screenshot trong trailer khi phát hành

 

 

Xem toàn cảnh launch trailer của Wayward Strand 

Trường hợp tương tự là Floppy Knights của Rose City Games. Nhà phát triển đã công bố một số hình ảnh GIF ban đầu của trò chơi từ năm 2019. Game cuối cùng khi phát hành đồng ý là có nghệ thuật hình ảnh chi tiết, phức tạp hơn hẳn nhưng các thiết kế nhân vật và thẻ bài về cơ bản không khác nhiều.

Hình ảnh thực của game khi phát hành

Một trường hợp khác là của game The Wreck từ studio The Pixel Hunt. Họ đã giới thiệu một vài phân cảnh hoạt hình thô ngay từ những ngày đầu phát triển trò chơi này. So với bản cuối khi tung thì đơn giản hơn nhiều nhưng phong cách nghệ thuật chung là hoàn toàn không đổi.

Đang phát triển nghĩa là làm nháp, hoàn toàn có thể vay mượn từ trò chơi khác hay bất kỳ chi tiết nào ngoài đời

Không sao chép là nguyên tắc chung của mọi trò chơi chất lượng. Nhưng trong quá trình phát triển, nhóm làm việc vẫn có thể vay mượn một số tình tiết, tính năng, nội dung từ các trò chơi khác để ráp vào thử nghiệm xem nó có thật sự hợp không. 

Kiểu như bạn làm một bản nháp. Với bản nháp thì không nên đổ quá nhiều công sức hay thời gian vào vì có khi cuối cùng nó sẽ bị bỏ qua, dẹp hẳn một bên. 

Ví dụ gần đây nhất là trò AntonBlast vẫn đang trong quá trình phát triển, lấy cảm hứng từ Wario Land đã quá quen với người chơi.

Hoặc ở cấp độ làm nháp đơn giản hơn, một số nhà phát triển sẽ dùng các chi tiết, hình tượng có sẵn mà họ tình cờ thấy được và cảm giác hứng thú trong quá trình làm việc. Ví dụ Neversoft sử dụng Bruce Willis làm vận động viên trượt ván đầu tiên trong Tony Hawk's Pro Skater, bởi vì studio đã có sẵn mô hình của diễn viên này từ tác phẩm game trước đó về Apocalypse. 
 

Hay screenshot ban đầu của World of Warcraft có các hình thị trấn và vật phẩm mà cuối cùng khi ra thành game phát hành người ta không bao giờ thấy lại chúng nữa. Hay như Vikings on Trampolines của D-Pad Studios được tạo prototype lần đầu cách đây tận 20 năm, lúc đó dùng giao diện trực quan giống như được làm từ MS Paint.
 

Rồi trong Double Fine's Psychonauts 2 của Art of the Level, bản nháp toàn những món ăn ngon miệng thế này đây, khác hẳn với sự nghiêm túc khi trò chơi phát hành.
 

Hình nháp ban đầu của Double Fine's Psychonauts 2 

Game khi ra mắt đây

Các bản nháp này để đó, kéo dài trong bao lâu tùy vào dụng ý của nhà phát triển. Nhưng tất cả đều sẽ bị xóa đi trước khi chính thức phát hành.

Game đang phát triển nghĩa là muốn thể hiện ý tưởng qua prototype điên rồ cỡ nào cũng được

Ưu điểm của việc thử nghiệm ý tưởng với các prototype trong quá trình phát triển game sẽ giúp các nhà phát triển có chỗ để “bày bừa” một đống lộn xộn, để rồi từ đó tìm ra thứ thật sự làm cho trò chơi đỉnh nhất. 

Kể cho bạn nghe một ví dụ kinh điển trong làng làm game: Splatoon đầu tiên của Nintendo. Nintendo công bố một đoạn phim phát triển ban đầu trong GDC năm 2018. Bạn có tin nổi không, nguyên mẫu của trò chơi lúc này chỉ là các khối đậu hũ màu xám (đúng nghĩa đen luôn các bạn ạ) có thể phun màu mực cũng chỉ 2 màu đen trắng. 

Đậu hũ phun mực, thiệt luôn đó mọi người

Nhóm phát triển cho biết họ muốn giữ cho mấy hình ảnh ban đầu này tối giản nhất có thể để người đối diện hiệu được khái niệm cơ bản hấp dẫn của trò chơi đang còn ở dạng ý tưởng này. Và thực tế đã chứng minh Splatoon thành công cỡ nào, nhất là phiên bản bạo liệt đầy màu sắc Splatoon 3 mới ra mắt.

Xem thêm: Những món đồ chơi Mực thủ nhất định phải có năm nay

Nintendo được xem là “đầu têu” làm ra mấy trò lơ ngơ nhưng mớm mồi cho sự nổi tiếng của game như vầy. Một ví dụ khác cũng điển hình không kém. Nói về cách Nintendo tạo ra prototype 2D cho Breath of the Wild theo phong cách của NES The Legend of Zelda gốc

Qua đó họ đã minh hoạt được lối chơi nhân bản, cách các đối tượng phản ứng với hành động của người chơi và bản thân các ảnh hưởng lẫn nhau giữa các đối tượng trong trò chơi. Sau khi chia sẻ trong GDC và được mọi người nhiệt tình ủng hộ, Nintendo đã chính thức biến nó thành sự thật và tích hợp vào một thế giới mở diệu kỳ mà chúng ta đã thấy trong Breath of the Wild khi phát hành.

Sau Nintendo, đã có nhiều nhà phát triển cũng dùng Prototype kiểu này để biểu đạt ý tưởng ban đầu của mình như Sony Santa Monica đã làm với God of War, hay như nhà phát triển  Peter Hansen đã làm với tựa game PowerWash Sim của mình.

Hay như Guerrilla Games kể lại đầy tự hào về prototype đầu tiên cho con game khủng Horizon của mình. Lúc này mấy ông bạn khủng long Mecha hầm hố nhìn đáng yêu như mấy con vật lego khối vuông nhiều màu sắc. 

Trong vòng đời đầu tiên của một trò chơi, nó có thể  trông rất khác

Nhiều lúc, cả game hoặc một phần lớn của game sẽ vẫn giữ nguyên những hình dạng nhìn khá chuối cho tới tận gần lúc phát hành. Như một người ẩn danh đã tiết lộ trò chơi Tiny Tina's Wonderlands khoảng một năm trước khi phát hành, một số phần của môi trường, như bức tường của lâu đài, vẫn còn là những hình hộp màu xám, không có họa tiết. 

Xem thêm Tiny Tina’s Wonderlands - thế giới thần tiên hỗn loạn

Như trường hợp của trò VR Moss từ Polyarc cũng vậy. Tình trạng trắng-xám ô dề kéo dài suốt quá trình phát triển cho tới một thời gian ngắn trước ngày ra mắt.

Cùng một bối cảnh cánh cửa trong Moss

Game đang phát triển, nghĩa là bất cứ thay đổi lớn nào cũng có thể xảy ra

Khi đang trong giai đoạn phát triển, sẽ có rất nhiều thay đổi xảy ra. Từ cách trò chơi diễn ra, tương tác của các nhân vật, thêm thắt chỉnh sửa thiết kế, đạo cụ, vũ khí, thêm tính năng cháy nổ cho môi trường… Tùy vào ngân sách, ưu tiên và ý tưởng, đường hướng thay đổi của nhóm phát triển. Đôi chỉ là từng phần từng phần, nhưng có khi lại là một thay đổi lớn bất ngờ.

Bạn đã từng biết tới chuyện phát triển game Techtonica, một trò chơi tự động hóa nhà máy lấy cảm hứng từ Factorio và Satisfactory. Hai năm trước khi ra mắt, nó là một game nhập vai sinh tồn. Wow, ngạc nhiên chưa!
 

Nhóm phát triển của Techtonica cho biết “Khi đại dịch xảy ra, chúng tôi tự nhiên nhận ra mọi người đều thích ý tưởng tự động hóa trong nhà máy thay vì con người làm việc. Thế là cả nhóm đã quyết định thay đổi toàn bộ coi như sang một thể loại game hoàn toàn khác. Đúng là vẫn còn dùng lại được một số đoạn code nhưng đa phần đều đổi hết”.

Hay trước đó là trường hợp của Scribblenauts Unlimited. Trò chơi này vào thời điểm đang phát triển đã từng có lúc bị bí ý tưởng không biết phải làm sao trên hệ máy Wii. Hai năm trước ngày ra mắt, nó vẫn còn là một game Wii chính cống. Nhưng nhóm phát triển luôn thấy cấn cấn, họ nghĩ rằng nếu có một màn hình cảm ứng trò chơi này sẽ còn làm tốt hơn. 

Ngay lúc này Wii U đã ra đời. Trời! Như trúng số độc đắc, màn hình cảm ứng của Wii U đã cứu rỗi cả nhóm. Trò chơi đã được tiến hành sửa đổi ngay sau đó, trong thời gian cực ngắn và đã tạo được thành công đáng kể khi phát hành.

Từ zero thành Hero, một quá trình cần được giữ kín và tôn trọng 

Thế giới trò chơi cũng như bất kỳ loại hình nghệ thuật nào khác đều cần SÁNG TẠO. Mà sáng tạo là một quá trình lộn xộn, quá sức lộn xộn nữa là khác. Bạn vẽ, xóa, viết đi viết lại, sketch ra rồi lại vo tròn viên giấy bỏ đi. Hàng trăm mảnh giấy đã đi vào thùng rác, hàng trăm câu chữ hình ảnh điên không chấp nhận được. Nhưng sự điên rồ đó chính là cội nguồn của một thứ tốt hơn sau cùng. 

Tạo ra, cải thiện, sửa đổi, vứt bỏ, tiếp tục sáng tạo cái mới. Vòng lặp đó khiến mọi thứ tốt lên. À còn cần thêm tham khảo ý kiến của người làm chung và những “khán giả” bất đắc dĩ như bạn bè, người nhà chẳng hạn. Từ không đến có, từ có đến hoàn hảo, đó là một quá trình gian khổ nhưng đầy giá trị mà chỉ ai đã từng làm việc hết mình hết sức mới thật sự hiểu thấu. 

Bất cứ giai đoạn nào trong quá trình đó, nếu bị gãy vỡ vì người khác xâm nhập vào, nhìn ngó một cách bất hợp pháp, rồi đưa ra ý kiến chỉ trỏ các thứ chưa đúng lúc, đều rất đáng tiếc. GTA 6 là một ví dụ. Thử đặt mình vào vị trí của một người sáng tạo ra trò chơi này, hẳn bạn sẽ vừa đau lòng, vừa bực bội lại còn cảm thấy tự do, riêng tư sáng tạo của mình bị xâm phạm nghiêm trọng.

Dù sao chúng ta cũng luôn mong muốn một thế giới trò chơi tốt đẹp hơn. Nên hãy cùng nhau đón nhận, xây dựng mọi thứ theo cách tốt đẹp nhất, chứ không bằng cách “xâm nhập gia cư bất hợp pháp” như vừa rồi. Phải không các bạn?